NIJMEGEN - Nijmegen is financieel gezond na een ‘fantastisch’ jaar en kan zeker een paar klappen hebben, zegt wethouder Monique Esselbrugge (D66), maar de gevolgen van de coronacrisis zijn nog niet te overzien. Bij de Zomernota die de Nijmeegse gemeenteraad gepresenteerd krijgt, waarschuwt het college wel alvast voor twee ‘winstwaarschuwingen’: het is nog meer dan anders onzeker welke middelen er vanuit het Rijk komen voor gemeenten en de gemeente zelf heeft ook direct te stellen met het financiële effect van de coronacrisis.
‘Kunnen wel een paar klappen opvangen’
Esselbrugge benadrukt dat Nijmegen er in principe goed voor staat. ‘Het is een beetje een rare tijd om terug te kijken, maar we hebben een fantastisch jaar gedraaid. Er is met 47 miljoen euro fors geïnvesteerd in onze stad, de cultuursector heeft nog nooit zo veel bezoekers getrokken (685.000 bij gesubsidieerde podia) en er zijn veel huizen (900) en banen (2.500) bijgekomen.’ De Stadsrekening 2019 is dan volgens Esselbrugge beter dan verwacht. Dat komt vooral door ‘een dikke plus’ bij beschermd wonen. ‘We zijn financieel gezond, en dat is een goed startpunt waar vanuit we deze coronacrisis van antwoord kunnen voorzien.’ Wel benadrukt Esselbrugge dat de effecten van de crisis nog niet te overzien zijn. ‘We weten hoe lang deze crisis gaat lopen en wat de daadwerkelijke effecten zijn is nog totaal onbekend. Maar we kunnen wel een paar klappen opvangen.’
'Meer zorgen dan de wethouder'
De fractie van de VVD is minder enthousiast over de cijfers in de Stadsrekening. 'Ook het afgelopen jaar heeft de gemeente meer uitgegeven dan het kreeg', zegt raadslid Bastiaan Feringa. 'De reserve is vijf miljoen kleiner dan vorig jaar. We hebben nog steeds een groot tekort aan woningen, ondanks de grond die we al jaren bezitten. De uitstroom uit de bijstand was fors lager dan de jaren er voor. Ik maak me dan ook meer zorgen over de mogelijkheden die Nijmegen heeft om de coronacrisis door te komen dan de wethouder.'
'Winstwaarschuwing’ wegens effecten coronacrisis
De Zomernota wordt dit jaar gesplitst in een ‘beleidsarm’ koersdocument waar in voorzichtig vooruitgekeken wordt naar de plannen voor de periode 2021-2024 en een voortgangsdocument over de financiële stand van zaken. Beide documenten worden wel tegelijkertijd aan de raad aangeboden. Inhoudelijk zal het eerder genoemde voortgangsdocument dit jaar voor een belangrijk deel gaan over de effecten van de coronacrisis in 2020. Het college geeft daarbij alvast twee ‘winstwaarschuwingen’. Als eerste voor de middelen die gemeenten van het Rijk krijgen. Vorig jaar zorgde de meicirculaire die vanuit het Rijk hierover bericht bij veel gemeenten voor begrotingsproblemen, omdat de stortingen in het Gemeentefonds door lage overheidsuitgaven en het trap-op-trap-af systeem ook laag uitviel. Nu het Rijk veel uitgeeft om te coronacrisis het hoofd te bieden, hoeft met niet per se te wachten dat de gemeenten dan ook op meer geld kunnen rekenen. ‘Het is onzekere periode wat dat betreft’, zegt Esselbrugge. ‘Enerzijds heeft de minister aangegeven dat de extra uitgaven als gevolg van de coronacrisis niet meetellen met de trap-op trap-af systematiek, anderzijds zijn we als gemeenten met het Rijk in gesprek over compensatie van de meerkosten die door gemeenten gemaakt worden nu. Wat dit daadwerkelijk gaat betekenen voor de middelen die van het Rijk komen is nu nog onduidelijk.’ De tweede winstwaarschuwing betreft, niet geheel onverwacht natuurlijk, het financieel effect in 2020 van de coronacrisis. ‘Hiervoor is het nu nog te vroeg om een volledig beeld te geven van de directe effecten van de coronacrisis. Later dit jaar wordt hier natuurlijk op terug gekomen.’
Koersdocument ‘light’: financieel beeld op hoofdlijnen, besparingsmogelijkheden komen later
De nog onzekere en mogelijke grote impact van de coronacrisis maakt dat het college verwacht een beleidsarm koersdocument, een zogenaamd ‘koersdocument light’, aan de gemeenteraad op te leveren. Het koersdocument zal ook voor een belangrijk deel gaan over de gevolgen van de coronacrisis. ‘Hierbij zal worden ingegaan op mogelijke gevolgen voor de stad en voor de gemeentebegroting’, laat het college weten. ‘Omdat op dit moment niet duidelijk is hoe lang de coronacrisis gaat duren en hoe diep deze crisis zal zijn, denkt het college aan het uitwerken van een aantal scenario’s in het koersdocument.’ Aan de hand van deze scenario’s kan de gemeenteraad het debat voeren en richting geven aan te nemen maatregelen in de Stadsbegroting 2021-2024. ‘Dan kunnen ook de financiële effecten uit de meicirculaire over het gemeentefonds meegenomen worden. Eventuele besparingsmogelijkheden bewaart het college ook voor de Stadsbegroting. ‘Omdat we in het koersdocument het financieel beeld op hoofdlijnen schetsen, kunnen we ons voorstellen dat het verstrekken van het overzicht met besparingsmogelijkheden beter past op het moment dat ook de andere financiële details bekend worden. Dit is met de Stadsbegroting in het najaar.'
Accountantsverklaring ruim op tijd
De gemeenteraad kan in tegenstelling tot voorafgaande jaren rekenen op een tijdige verstrekking van een accountantsverklaring bij de Zomernota. ‘Hij is al af’, zegt Esselbrugge. ‘We hebben geleerd van onze samenwerking en de hobbels die we vorig jaar zijn tegengekomen.’
Dion van Alem
Politiek verslaggever RN7
Door: Mediapartner Omroep RN7