ARNHEM - De inspectierapporten van GGD Gelderland-Midden worden openbaar. Dat zei wethouder Roeland van der Zee tijdens het debat over zorgfraude in de raadsvergadering in Arnhem. Het debat ging niet alleen over zorgfraude, maar ook over de uitkomsten van het onderzoek van Omroep Gelderland dat cliënten zich onveilig voelen in zorginstellingen in de regio Arnhem.
door Huibert Veth en Judith Spanjers
Uit de inspectierapporten die in handen zijn van Omroep Gelderland blijkt dat in de zorginstellingen die beschermd wonen bieden sprake is van veel drugsgebruik, wapenincidenten en agressie tussen cliënten en personeel. Deze rapporten van GGD Gelderland-Midden zijn niet openbaar.
Harrie Verbon is hoogleraar Openbare Financiën aan Tilburg University. Omroep Gelderland liet hem de rapporten lezen en hij noemt het schandelijk dat de Arnhemse gemeenteraad niet van de misstanden in de zorg op de hoogte is gebracht door de wethouder.
Volgens de wethouder zijn de inspectierapporten bedoeld om de kwaliteit van de zorg te monitoren en niet voor actieve openbaring. Raadsleden mogen volgens hem altijd de stukken opvragen. Toch heeft hij nu besloten om voortaan alle inspectierapporten voor het publiek openbaar te maken.
Raadslid constateerde overlast
Raadslid Gerrie Elfrink van de SP vroeg het debat over zorgfraude aan. Hij deed het afgelopen half jaar onderzoek naar de Arnhemse zorginstellingen. Hij constateerde overlast in de wijken en zag drugsdealers voor de deur van zorgbedrijven staan. Cliënten vertelden hem dat ze weinig zorg krijgen, maar dat ze geen kant op kunnen. Als ze de zorg opzeggen, zijn ze ook hun woning kwijt.
'Ik schaam me voor mijn gemeente', zegt Elfrink. Hij wil dat de gemeente de inspecties grondiger uit gaat voeren en dat meer cliënten worden gesproken om een beter beeld van de situatie te krijgen. Volgens Elfrink gaan zorgfraude en een slechte kwaliteit van zorg hand in hand. Hij wil dat de wethouder ingrijpt.
'Scheidslijn is dun'
Volgens wethouder Roeland van der Zee (VVD) is er een dunne scheidslijn tussen kwaliteitsonderzoeken en fraude-onderzoeken. 'Kwaliteit gaat bijvoorbeeld over het bereiken van doelen in de zorgverlening en het inspelen op de behoeften van de inwoner. Fraude gaat over rechtmatigheid. Dan is de vraag of de gedeclareerde zorg conform de regels geleverd is en terecht gedeclareerd is.'
Om te weten wat er speelt bij de zorgbedrijven gaat de wethouder uit van signalen die via sociale wijkteams en inwoners binnenkomen. Maar hij wil naar een situatie dat al bij het contracteren van aanbieders hogere kwaliteitseisen gesteld worden en dat hier scherper op wordt getoetst. Op dit moment worden nieuwe zorgaanbieders namelijk op geen enkele manier op kwaliteit getoetst.
Lees hier het verhaal: Drugs en wapens in zorginstellingen; cliënten voelen zich onveilig en toezicht schiet tekort.
Als bedrijven frauderen, is het nog maar de vraag of de gemeente het verloren geld terug gaat vorderen. 'Fraude aantonen in de praktijk blijkt niet eenvoudig. Er moet dubbele opzet aangetoond worden, zowel bij de inwoner als de zorgverlener. Het blijkt effectiever om een cliëntenstop in te stellen of cliënten over te plaatsen naar andere aanbieders. We geven er prioriteit aan om te zorgen dat onze inwoners over de juiste zorg kunnen beschikken en dus niet aan het bewijzen van fraude.'
Fracties: zorg moet veilig zijn
De politieke partijen zijn het er in ieder geval over eens dat de zorg veilig moet zijn in Arnhem. Raadslid Hanny van Nunen (PvdA) vraagt zich af of de gemeente de kwaliteit van de zorg voldoende kan waarborgen. 'Op dit moment hebben we als gemeente vrijwel geen grip waar instellingen zich vestigen, ze hebben niet eens een meldingsplicht', zegt Van Nunen.
Raadslid Mattijs Loor (D66) verbaast zich erover dat de GGD Gelderland-Midden ondanks de onveilige incidenten die in de rapporten te lezen zijn zegt dat een instelling hierdoor nog niet onveilig hoeft te zijn. 'Maar wanneer is het dan wel onveilig? Wanneer zijn de misstanden te erg?'
Lees hier het verhaal van de 27-jarige Jimmy. Hij kwam als ex-jeugd-tbs'er in zorg bij Rigter Zorg. Hij raakte er drugsverslaafd en overleed na het slikken van xtc-pillen.
Raadslid Karin Kalthoff (VVD): 'Als de GGD zegt dat de zorg veilig is, dan is er voor ons geen reden om daaraan te twijfelen. Wel ben ik zoekende naar een manier waarop de raad meer zicht kan krijgen op de kwaliteit van de organisaties waar we de zorg voor de inwoners aan toevertrouwen.'
Fractievoorzitter Ine van Burgsteden van het CDA toonde zich woensdagavond verrast door de onveilige incidenten bij zorgbedrijven. 'Drugsgebruik en wapens! Bizar om te horen. Dit willen we niet laten gebeuren in Arnhem.'
Lees hier meer over de incidenten die GGD Gelderland-Midden heeft geconstateerd bij instellingen in de regio Arnhem.