ARNHEM - De erven van ontwerpers Brouwer en Tajiri zijn woedend om de plannen van de gemeente Arnhem om het AKU monument van hun vaders 'op te knappen'. "Die maken het hele monument kapot. Dat is voor ons niet te verteren", laat dochter Ryu Tajiri de gemeenteraad weten.
Die moet de komende tijd beslissen wat er gaat gebeuren met het historische monument. De voorkeur van het college gaat uit naar een optie om de boel te restaureren, de pergola 60 centimeter te verhogen en daar een half verdiepte fietsenstalling onder te bouwen. Maar of er daarbij werkelijk sprake is van een goede restauratie, daar zijn de meningen nogal over verdeeld.
Stalling in rijksmonument
"Je gaat geen top honderd monument pakken om er een fietsenstalling in te proppen", reageert Jan Reijnen van Erfgoedvereniging Heemschut die zich inzet voor bescherming van cultuurmonumenten. "Dat is geen restaureren: dat is aanpassen." Volgens hem zijn er voldoende alternatieven voor de fietsen in de omgeving, waar niet serieus naar is gekeken.
"Je breekt het koor van de Eusebiuskerk ook niet af om er een parkeergarage onder te maken", stelt Reijnen die wel meer punten in het plan weet aan te wijzen die niet duiden op een goede restauratie. "Er komen bijvoorbeeld andere zuilen en parasols. Dan is het niet meer monumentwaardig."
"Al 20 jaar zijn wij bezig het monument te verdedigen", vertelt Bart Brouwer over het ontwerp van zijn vader. De gemeente heeft in die tijd volgens hem vooral veel moeite gedaan om het teniet te doen. "De verlichting is weggehaald. Er is een fietsenstalling gekomen die het compleet blokkeert. De mooiste banken langs de fontein zijn 'stiekem' weggehaald. En ga zo maar door."
'Vernieling, tenenkrommend'
Het monument nu 'oplappen zoals het is', is volgens Brouwer geen restauratie. "Het is door de gemeente zelf namelijk al vakkundig uitgehold." De voorliggende plannen zouden 'van kwaad tot erger' gaan. "Moedwillige vernieling", vindt Brouwer. "Tenenkrommend."
Het bouwwerk dat zijn vader met Tajiri ontwierp, wordt hoog gewaardeerd, weet Brouwer. "Mensen kwamen van heinde en verre naar Arnhem om het te bekijken", vertelt hij over het monument dat symbool staat voor de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog.
Het bureau dat de gemeente nu in de arm heeft genomen, is ook helemaal niet gespecialiseerd in het restaureren van monumenten, weet Reijnen. Hij adviseert dan ook om eerst een goed restauratiebureau te zoeken dat daar wel verstand van heeft.
'Huiswerk overdoen'
Reijnen heeft het gevoel gekregen dat hun inspraak woensdagavond de gemeenteraad wellicht overtuigd heeft om naar een ander plan te kijken. De verantwoordelijk ambtenaar zou hem na afloop hebben verteld dat de gemeente 'het huiswerk misschien wel over moet doen'.
Mocht de politiek toch doorgaan met de huidige plannen, dan zullen de erven van de ontwerpers desnoods procedures aanspannen om die tegen te houden, laat Brouwer weten. Hij hoopt dat het niet zo ver hoeft te komen. "Arnhem moet gewoon de juiste weg kiezen. Wat de gemeente nu probeert te flikken is ongehoord. Daar heb ik geen goed woord voor over."
Door: Huibert Veth