Logo De Belofte

WAGENINGEN - Vermoedelijk zijn tussen de 40.000 en 60.000 Gelderlanders hoogbegaafd, weet hoogbegaafdencoach Rianne van de Ven uit Wageningen. De meesten van hen zouden ergens in hun leven wel in meer of mindere mate vastlopen. Tot 20.000 Gelderse hoogbegaafden blijven zelfs aan de onderkant van de maatschappij bungelen en kunnen niet meekomen, stelt Van de Ven. Dat begint in veel gevallen al in het onderwijs.

Eerder bracht Omroep Gelderland het verhaal van de zesjarige Duane die vanwege zijn bovenmatige intelligentie vastloopt en binnenkort al naar zijn vierde school toe moet. Zijn verhaal en de honderden Gelderse kinderen voor wie op dit moment hetzelfde zou gelden, leidde tot politieke ophef. De verhalen van Rik, Mona, Kim en Claudia laten zien hoe lang en heftig negatieve onderwijservaringen effect hebben op hun levens. Bepaald geen uitzonderingen, weet Van de Ven.

Zie ook: Steeds meer 'noodsignalen' van Arnhemse ouders met hoogbegaafd kind

Bekijk hier de video. De tekst gaat daaronder verder

Twee tot drie procent van de bevolking is hoogbegaafd, weet Van de Ven op basis van de standaard normale verdeling van intelligentie. Dat die groep in ongeveer drie gelijke delen valt op de splitsen tussen hoogbegaafden die goed, matig en slecht presteren, blijkt onder meer uit de 'educated guess' die verschillende specialisten daarover aan het ministerie presenteerden.

'Geen geld voor onderzoek'

"Die cijfers zijn op basis van onze eigen ervaringen en de groepen die wij zagen", legt Noks Nauta uit, die dat rapport destijds mede schreef en presenteerde. Nauta is onder meer ere-bestuurslid en wetenschappelijk medewerker van het Instituut Hoogbegaafdheid Volwassenen. Zij en haar collega's waren de eersten die met deze concrete cijfers kwamen en Nauta ziet dat die sindsdien wel door anderen worden onderschreven. "Maar echt wetenschappelijk onderzoek ontbreekt. Daar wordt geen geld voor vrijgemaakt: wij hebben nog nooit een euro gezien. Dat is jammer, want zo kom je niet verder."

Hoogbegaafdheid is volgens Van de Ven dus allerminst een garantie voor succes. Allereerst heeft het ontbreken van diploma's voor het deel van hen dat vastloopt in het onderwijs langdurig effect op de arbeidsmarkt, ziet ze. "Dat kan leiden tot functies ver beneden hun niveau, onderpresteren, ziekte, psychische klachten of een bore-out omdat zij niet worden uitgedaagd." Er is 'best veel leed' in die wereld, weet de hoogbegaafdencoach.

'Dat blokkeert, gaat niet goed'

Aandacht voor hoogbegaafden is er heel lang niet geweest, constateert Van de Ven. "Die zitten dan in het onderwijs, kunnen sneller leren en hebben dingen sneller door. Ze interesseren zich voor onderwerpen waar leeftijdgenoten geen interesse in hebben. Vervolgens worden ze in een systeem gedwongen met klasgenoten waar ze een enorme ontwikkelingsvoorsprong op hebben. Dat blokkeert en gaat niet goed."

Voor sommigen leidt dat tot depressieve klachten en anderen worden rebels, vertelt Van de Ven.

Ik durf zelfs te stellen dat onder de daklozen in onze maatschappij zich een aantal zeer intelligente mensen bevinden

Ongeveer een derde van de hoogbegaafden blijft volgens haar aan de sociale onderkant van de maatschappij bungelen. "Heel triest. Want er zit in hen heel veel potentie." Ook zijn er die het 'ondanks het schoolsysteem' nog heel ver schoppen en tot mooie prestaties weten te komen. "En een grote groep die zich handhaaft, maar zeker niet floreert. Die hebben bijvoorbeeld wel werk, maar komen nooit op het niveau waar ze wel de mentale capaciteiten voor hebben."

"Ik durf zelfs te stellen dat onder de daklozen in onze maatschappij zich een aantal zeer intelligente mensen bevinden", betoogt Van de Ven.

Hoewel er her en der wel trajecten zijn om deze mensen weer op weg te helpen, ontbreekt het volgens haar aan overkoepelende programma's of subsidies. "Het initiatief komt dus bijna altijd vanuit het individu."

'Onvoldoende kennis'

Een probleem is ook dat hoogbegaafdheid alleen geen diagnose is, weet Van de Ven. "Daar is dus geen financiering voor vanuit de verzekering. Maar wel als die gepaard gaat met andere klachten." Het systeem dwingt volgens haar daarom 'helaas' af dat er soms een 'dubbele diagnose' nodig is om daarvoor in aanmerking te komen. De kennis is bovendien nog onvoldoende wat ook gewoon leidt tot verkeerde diagnoses, ervaart de Wageningse.

"Die is groeiende, maar we zijn er nog niet. Voor het onderwijs is het op de pabo al niet een heel groot onderwerp. Hetzelfde zien we voor huisartsen, psychologen en psychotherapeuten. Het thema hoogbegaafdheid wordt daar misschien in twee regels in een boek genoemd: dat er ook nog mensen zijn met een hoog IQ. Maar wat dat precies betekent, wordt hen in de opleiding niet geleerd."

Natuurlijk vraagt niet elke hoogbegaafde om dat soort hulp, ziet ook Van de Ven. "Dat je die gaven hebt, geeft ook geen verplichting om er iets mee te doen. Maar daar waar er behoefte aan is, zou het prachtig zijn als die er is."

'We laten innovatieve krachten liggen'

Want in deze groep zitten zoveel innovatieve krachten die we nu laten liggen, meent de hoogbegaafdencoach. "Dat is niet alleen ontzettend jammer voor de mensen zelf, maar zeker ook voor de maatschappij. Hoogbegaafden kunnen oplossingen bedenken voor problemen die door anderen nog niet eens als probleem erkend worden. We zitten met grote vraagstukken in de wereld en het zou zomaar kunnen dat hoogbegaafden die wel op hun niveau presteren, kunnen bijdragen aan oplossingen daarvoor."

Het onderwijs moet volgens Van de Ven meer naar de individuele behoeftes kijken en daarbij niet alleen maar aandacht hebben voor de intellectuele uitdagingen. "Hoogbegaafdheid heeft namelijk ook andere kenmerken dan alleen maar een hoog IQ. Zoals: zeer zelfstandig en onafhankelijk, heel sensitief, gedreven en creatief. Ook in de manier waarop hoogbegaafden het leven beleven, zie je een intensiteit waardoor ervaringen hen veel dieper raken."

Had mij vroeger maar geleerd dat ik wel anders ben, maar niet gek

Op sommige scholen wordt al wel gewerkt aan specifieke begeleiding voor hoogbegaafden, ziet Van de Ven. "Dan nog zien we op de arbeidsmarkt dat zij met collega's een afstand ervaren die niet altijd makkelijk te overbruggen is." Wel is zij overtuigd dat als iemand opgroeit met de kennis en wetenschap over zijn eigen hoogbegaafdheid, er een persoon met meer zelfvertrouwen uitkomt.

'Eenzaamheid, depressie en psychisch lijden'

"Maar zelfs bij de uiterst succesvolle hoogbegaafden, zien we een beeld van eenzaamheid, depressie en psychisch lijden." Het onderwijs kan nog veel verbeteren, maar zal niet alle klachten kunnen voorkomen, stelt Van de Ven.

Van de meeste hoogbegaafden die zij in haar praktijk tegenkomt, krijgt ze te horen: "Had mij vroeger maar geleerd dat ik wel anders ben, maar niet gek. Dat ik weliswaar afwijk van het gemiddelde, maar nog steeds oké ben en deug."

Door: Huibert Veth

Het laatste nieuws uit Arnhem

  • Arnhem pompt miljoenen in jeugdfonds

    29 september 2021
    ARNHEM - Arnhem maakt volgend jaar in de begroting 6,6 miljoen euro vrij voor een jeugdfonds. In de jaren erna komt daar telkens een miljoen euro bij, vertelt wethouder financiën Ronald Paping. Het geld is breed inzetbaar op meerdere beleidsterreinen om 'te doen wat nodig is' voor de jeugd.
  • Arnhem duikt verder onder landelijk gemiddelde met woonbelastingen

    29 september 2021
    ARNHEM - Ten opzichte van de rest van het land, is Arnhem een steeds voordeligere gemeente als het om woonbelastingen gaat. Dat blijkt uit de nieuwe meerjarenbegroting van de stad. De afgelopen jaren liet Arnhem de belasting voor huizenbezitters ook niet of nauwelijks stijgen.
  • Laatste strohalm in strijd tegen bouw in Arnhemse uiterwaarden

    24 september 2021
    ARNHEM - Kunnen er in de uiterwaarden van het Arnhemse Stadsblokken-Meinerswijk op een goede en veilige manier woningen worden gebouwd? Het is een slepende discussie in de Rijnstad, waar zelfs een college op viel. Vrijdag vechten de tegenstanders voor hun voorlopig laatste kans, als de zaak voorkomt bij de Raad van State.
  • Streep door plan Arnhems Stadstheater: 100 miljoen euro te gortig

    23 september 2021
    ARNHEM - Er gaat een streep door het plan om het Arnhemse Stadstheater te vernieuwen en daarbij huisvesting voor toneelgroep Oostpool en dansgezelschap Introdans te creëren. Bij de uitwerking ervan bleken de kosten steeds verder de pan uit te reizen tot inmiddels ruim 100 miljoen euro. De raad had gevraagd het financiële plaatje op maximaal 73 miljoen euro uit te laten komen.
  • 'De aanpak van seksuele uitbuiting is nog niet zo vanzelfsprekend als die van hennep'

    23 september 2021
    ARNHEM - De aanpak van seksuele uitbuiting gaat nog niet met de vanzelfsprekendheid waarmee dat bijvoorbeeld bij hennep gebeurt. Dat stelde burgemeester Ahmed Marcouch woensdagavond in de Arnhemse gemeenteraad. Toen hij eind juli een illegaal prostitutiepand aan de Boulevard Heuvelink sloot was dat 'historisch', terwijl dat bij hennepteelt zeer gebruikelijk is, ziet de burgervader.

Het laatste nieuws uit Wageningen

  • Tot 20.000 Gelderse hoogbegaafden blijven 'aan onderkant maatschappij bungelen'

    08 augustus 2021
    WAGENINGEN - Vermoedelijk zijn tussen de 40.000 en 60.000 Gelderlanders hoogbegaafd, weet hoogbegaafdencoach Rianne van de Ven uit Wageningen. De meesten van hen zouden ergens in hun leven wel in meer of mindere mate vastlopen. Tot 20.000 Gelderse hoogbegaafden blijven zelfs aan de onderkant van de maatschappij bungelen en kunnen niet meekomen, stelt Van de Ven. Dat begint in veel gevallen al in het onderwijs.
  • Formatie in Ede blijft achter gesloten deuren

    12 juli 2021
    EDE - Een motie waarmee D66 en PvdA wilden bewerkstelligen dat de formatiebesprekingen in de openbaarheid zouden gaan plaatsvinden, kon op geen meerderheid rekenen in de Edese gemeenteraad.
  • Naar een gezonde stad met de Voedselagenda

    26 april 2021
    WAGENINGEN - Al enkele jaren werkt de gemeente Wageningen samen met inwoners, lokale en regionale partners aan een voedselagenda voor een gezonde en duurzame stad. De gemeente gaat een nieuwe Wageningse Voedselagenda opstellen met concrete plannen voor de komende tien jaar. U kunt hierover meepraten op 28 april van 19.30 – 21.00u in een online bijeenkomst.
  • Tientjes meer betalen voor afval in Wageningen

    10 november 2020
    WAGENINGEN - De afvalstoffenheffing gaat voor Wageningers met enkele tientallen euro's omhoog. De gemeenteraad stelde maandagavond de belastingverordening vast waarin dit is geregeld.
  • Al 15 jaar is Geert van Rumund burgemeester van Wageningen

    01 november 2020
    WAGENINGEN - In Museum de Casteelse Poort in Wageningen is een persoonlijke expositie geopend met en over burgemeester Geert van Rumund. Vandaag, 1 november 2020, is hij precies 15 jaar eerste burger van de stad Wageningen. De PvdA'er is de langstzittende burgemeester van Gelderland op dit moment.

Overig verkiezingsnieuws

  • JONG&Politiek krijgt nu geld vanuit de gemeente

    30 september 2021
    NUNSPEET - JONG&Politiek krijgt dit jaar vanuit de gemeente Nunspeet maximaal 3000 euro te besteden voor hun activiteiten. Hiermee is de ondersteuning vanuit de gemeente een feit. Eerder kregen de jongeren financiering vanuit Den Haag, maar dat is gestopt.
  • Meerderheid tekent zich af tegen verlengen selectieve woningtoewijzing woonwagenkampen

    29 september 2021
    NIJMEGEN - Een kleine meerderheid van de gemeenteraad lijkt niet te gaan instemmen met het verlengen van de gebiedsaanwijzing voor selectieve woningtoewijzing op de woonwagenlocaties Teersdijk en Ackerbroekweg. Dit gebeurt middels de inzet van artikel 10 van de Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek (Wbmgp), ook bekend als de ‘Rotterdamwet’. Het college wil deze gebiedsaanwijzing, die ook geldt voor Zwanenveld (40-er straten), met vier jaar verlengen. Het middel wordt door woonwagenbewoners als stigmatiserend ervaren.
  • Tiel krijgt het onkruid nog niet onder controle

    29 september 2021
    TIEL - Het duurt zeker tot medio november voor het onderhoud van groen in Tiel weer helemaal op orde is. Dat zegt verantwoordelijk wethouder Frank Groen. Het onkruid in de stad tiert welig en er zijn in de afgelopen maanden grote achterstanden ontstaan in het beheer.
  • Arnhem pompt miljoenen in jeugdfonds

    29 september 2021
    ARNHEM - Arnhem maakt volgend jaar in de begroting 6,6 miljoen euro vrij voor een jeugdfonds. In de jaren erna komt daar telkens een miljoen euro bij, vertelt wethouder financiën Ronald Paping. Het geld is breed inzetbaar op meerdere beleidsterreinen om 'te doen wat nodig is' voor de jeugd.
  • Arnhem duikt verder onder landelijk gemiddelde met woonbelastingen

    29 september 2021
    ARNHEM - Ten opzichte van de rest van het land, is Arnhem een steeds voordeligere gemeente als het om woonbelastingen gaat. Dat blijkt uit de nieuwe meerjarenbegroting van de stad. De afgelopen jaren liet Arnhem de belasting voor huizenbezitters ook niet of nauwelijks stijgen.
Delen op Facebook
Vertel je netwerk
Delen op Twitter
Vertel een vriend