TIEL - Helma van der Velden zit met de handen in het haar. Ze werd de nieuwe eigenaar van het voormalige Inloophuis aan het Kerkplein in Tiel, met de bedoeling woonruimte te creëren voor zogenoemde spoedzoekers: mensen die plotseling dakloos worden. De gemeente zegde volgens haar toe mee te werken aan een plan, maar na bezwaar uit de buurt is er ineens niets meer mogelijk. 'Ik zit met een pand waar ik niks mee kan.'
door Menno Provoost
Vele jaren was op Kerkplein 1 het Inloophuis van de Protestantse Gemeente Tiel gevestigd. Om de financiële nood te lenigen zette het kerkbestuur het pand te koop. Helma vatte het idee op om er acht kamers en appartementen te maken voor mensen die ineens dakloos worden: personen die uit een huis voor begeleid wonen moeten om weer zelfstandig te gaan wonen en die nog lichte begeleiding nodig hebben, bijvoorbeeld. Maar ook mensen die door een echtscheiding tijdelijk geen onderdak hebben.
De bewoners krijgen dan begeleiding om hun leven op de rails te krijgen en door te stromen naar andere woningen. 'Het leek ideaal', vertelt Van der Velden. 'De bestemming voor zorg zit er al op. Ik zou daar zelf de hele dag aanwezig zijn. Er is grote behoefte aan en het kost de gemeente niets.'
Voorbereiding
De Tielse ging niet over één nacht ijs toen ze besloot het voormalige inloophuis te kopen. 'In februari 2018 heb ik een initiatiefbrief aan de gemeente gestuurd om mijn plannen uit te leggen', vertelt ze. 'Ze waren positief en zegden hun medewerking toe. Ik heb een bouwhistorische verkenning laten uitvoeren. De monumentencommissie was positief. Op initiatief van de gemeente heb ik er de voortuin van de gemeente bij gekocht. Het plan zou allemaal prima passen en ik zou met een versnelde procedure een vergunning kunnen krijgen.'
Inloopavond
Van der Velden besloot daarom het pand per 1 oktober te kopen. De gemeente verzocht haar eind vorig jaar om een inloopavond voor omwonenden te houden. Daar ging het volgens haar mis. 'Op die avond waren er een paar omwonenden die het er niet mee eens zijn', vertelt zij. 'Ik heb daarom, ook weer op verzoek van de gemeente, een planschadeanalyse laten uitvoeren. Daar is uitgekomen dat dit nihil is: er is geen schade voor omwonenden.'
Toch lijkt dit volgens de onderneemster de aanleiding te zijn voor de gemeente om zich terug te trekken. 'Ik kreeg in februari ineens een telefoontje dat het allemaal niet meer doorging. Het zou een te grote druk op de buurt geven. De woonbestemming die er altijd op heeft gezeten blijkt er af te zijn gehaald. Ik zit nu met een pand waar ik niks mee kan. Het staat al een jaar leeg.'
'Ja, mits'
De gemeente Tiel stelt dat er gehandeld is volgens het 'Ja, mits'-principe. 'Een mooi initiatief waaraan wij mee willen werken, mits aan een aantal voorwaarden is voldaan', legt een woordvoerder uit. 'Dan pas kan het college, alles afwegend, een definitief besluit nemen.'
Volgens de woordvoerder bleek eind vorig jaar dat de mitsen nog niet beantwoord waren. 'Zo was de monumentencommissie nog niet akkoord en bleek dat een dergelijke voorziening de druk op de omgeving zou verhogen. Daarop hebben we aangegeven op dit moment niet verder mee te werken aan de plannen.'
De woordvoerder bevestigt dat het aanvankelijk de bedoeling was de acht appartementen of kamers mogelijk te maken met een snelle vrijstellingsprocedure. Vanwege de eerder genoemde 'mitsen' is dat niet doorgegaan. Van der Velden moet nu wachten op de procedure voor een nieuw bestemmingsplan Binnenstad. Wanneer die gaat lopen, is nog niet bekend.
Woonbestemming verdwenen
Hoewel het pand verkocht is als maatschappelijke ruimte met een bovenwoning, blijkt de woonbestemming al in 2008 uit het bestemmingsplan te zijn verdwenen. Er woonde wel iemand, maar dit viel volgens de gemeente onder het overgangsrecht. Dit is vervallen nadat er langer dan een jaar niet gewoond is. De gemeente stelt op dit moment niet te kunnen achterhalen waarom de woonbestemming is verdwenen.
Van der Velden heeft in mei wel toestemming gekregen om er tijdelijk maximaal vier mensen anti-kraak te laten wonen in het kader van de Leegstandswet. Hiertegen zijn vier bezwaren ingediend, maar de gemeente laat het besluit in stand. Wel wordt aangetekend dat het leegstandsbeheer geen 'verkapte' vorm mag zijn van het eerdere plan om kamers met lichte zorgbegeleiding aan te bieden.
Wonen met zorg
De gemeente stelt ook een aanvullende voorwaarde ten aanzien van eventuele latere goedkeuring van het plan. 'Eerst moet inzichtelijk gemaakt worden welke vormen van wonen met zorg er inmiddels zijn en waar nog behoefte aan is. Pas daarna kan een afgewogen keuze gemaakt worden.'
Van der Velden denkt dat er een politieke motivatie achter zit. 'Er is zoveel woningnood in Tiel, maar ze willen alleen huizen voor 'het hogere segment'. Het is discriminerend, ook voor mensen met zorg. Mogen die niet meer in de stad wonen? Als ik dit allemaal geweten had, had ik het nooit gekocht.'