APELDOORN - De kleur van Zwarte Piet afdwingen via de rechter, dat wordt 'm niet. Ook een petitie vóór Zwarte Piet, die donderdagavond werd aangeboden aan de burgemeester van Apeldoorn, zal niets veranderen aan de vorm van de intocht. De overhandiging van duizenden handtekeningen legde wel een interessant vraagstuk bloot: wie bepaalt wie wel en niet mag meepraten?
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Het is tochtig in de ontvangsthal van het Apeldoornse gemeentehuis. Iemand grapt dat de nieuwe burgemeester Ton Heerts, die net gepresenteerd werd, meteen al een andere wind laat waaien. Het is een mazzeltje voor actievoerder Hugo Bos van Cultuur onder Vuur. Hij kan rekenen op een volle zaal toehoorders wanneer hij zo dadelijk zijn pro-zwartepietenbetoog houdt.
Zie ook: Ton Heerts nieuwe burgemeester van Apeldoorn
Steekwagentje met dozen
Van de tocht in de hal heeft Bos in ieder geval geen last: zweetpareltjes glinsteren op zijn voorhoofd. Een straaltje vocht loopt langs zijn hals de gestevende boord van zijn kostuum binnen.
De tekst loopt door onder de foto:
Samen met een collega heeft hij zojuist een steekwagentje met kartonnen dozen vanuit de parkeergarage omhoog gezeuld, met daarin liefst 9.000 getekende petities. Stuk voor stuk van mensen die willen dat Zwarte Piet blijft zoals hij de afgelopen decennia is geweest. Die handtekeningen zal Bos straks overhandigen aan waarnemend burgemeester Petra van Wingerden-Boer.
'Open zenuw geraakt?'
Bos is strak in pak gestoken, zoals de devote katholiek meestal gekleed gaat. We kennen hem nog van de protestactie gericht tegen de advertentie met zoenende mannen die pakkenwinkel Suit Supply verspreidde. De roemruchte actie kwam van het Nijmeegse Civitas Christiana, waar Bos 'manager' van is.
Als hij vanavond naar het midden van de hal treedt, maken de toehoorders ruimte. Pontificaal in het midden staat de steekwagen met dozen, iets daarachter burgemeester Van Wingerden. De leesbril gaat op. 'Hoe komt het dat Nederlanders zo heftig reageren op het afschaffen van Zwarte Piet?', begint Bos zijn relaas. 'Welke open zenuw is er geraakt?'
'Alle culturen gelijk'
Wat de actievoerder in de pietendiscussie stoort, is de 'dictatuur van minderheden', zoals hij het noemt. Als voorbeeld haalt hij anti-Zwarte Piet-activist Jerry Afriyie aan. De Nederlander met Ghanese roots is volgens Bos geen goede stem in de discussie. Dat komt door 'de gelijkheidsdrang'.
'De Nederlandse cultuur en tradities zijn gelijk aan die van Ghana of Papoea-Nieuw-Guinea. En daarom heeft een Ghanese activist Jerry Afriyie net zoveel te zeggen over onze tradities als ongeveer 17 miljoen Nederlanders. Immers, alle culturen zijn gelijk', schampert hij.
'Volle rechten verwerven'
Maar de Ghanese Afriyie is óók Nederlander. En heeft voor de wet dezelfde rechten als Bos. Daar denkt laatstgenoemde anders over. Desgevraagd antwoordt Bos: 'Ik vind dat hij als Ghanees, die hier te gast is binnengekomen, niet kan gaan bepalen wat onze tradities zijn.'
Wanneer mag je dan wel meepraten? Bos: 'De heilige Thomas van Aquino heeft gezegd dat na zo'n drie, vier generaties je weet of iemand geassimileerd is in een nieuw land waarin hij te gast is. Of iemand degelijk is, hard werkt, niet crimineel is. En dan kan iemand op een gegeven moment ook de volle rechten verwerven.'
De tekst loopt door onder de video:
Na zijn publieke redevoering, die toch zeker een kleine tien minuten duurt, overhandigt hij één van de petities aan de burgemeester. Zij houdt vervolgens een hartstochtelijk pleidooi voor de vrijheid van meningsuiting. Dus ook voor actievoeren en je stem laten horen, zoals Cultuur onder Vuur doet.
9000 handtekeningen, dat is een belangrijk signaal. Dat wuiven wij niet weg
De gemeente schikt zich naar de keuze van de NTR om roetveegpieten in te zetten, laat Van Wingerden onomwonden weten. Bovendien is het gemeentebestuur blij dat de rechtszaak, die eerder die dag diende, mislukt is. Bij enkelen gaan de handen op elkaar voor een bescheiden applaus.
De tekst loopt door onder de video:
Ook al geeft de burgemeester Bos groot gelijk dat hij van zijn spreekrecht gebruikmaakt, toch wil zij niet onbenoemd laten dat Apeldoorn gewend is aan een 'tolerante houding.' Dat het streven is om 'toegankelijk, tolerant en begripvol' te zijn. 'Zolang we dat blijven doen, pak ik ook uw petitie aan. U zegt: 9000 handtekeningen, dat is een belangrijk signaal. Dat wuiven wij niet weg. Maar ik wil ook aandacht hebben voor de mensen die de petitie niet getekend hebben.'
'Iedereen moet naar CODA'
Tot besluit geeft Van Wingerden mee: 'Iedereen moet naar CODA toe, want daar zien we de traditie van Zwarte Piet', refererend aan de tentoonstelling over sint en piet die vanaf deze vrijdag te zien is in de bibliotheek.
En Bos, is hij eigenlijk bedroefd dat zijn petitie niet zoveel verandert? 'Ja, het is wel wat je ervan verwacht: teleurstellend', antwoordt hij laconiek. 'Er wordt weer gehamerd op tolerantie. Alsof Zwarte Piet intolerant zou zijn. Zwarte Piet is een vriend van iedereen.'
Zie ook: